Michiel Deprez en Ruben Madulier verdiepten zich voor hun Makersdroom in Bunraku: een eeuwenoude Japanse vorm van poppenspel waarbij er een pop bespeeld wordt door drie spelers. Een onderdeel van deze zoektocht werd onderzocht binnen een workshop in Pand18. Gedurende drie dagen gingen zij met 9 deelnemers aan de slag met deze Japanse techniek. Wij vroegen Ruben over zijn ervaringen tijdens de workshop
Ruben vertelt: “De driedaagse workshop vond plaats in Pand18, ’s-Hertogenbosch op 7, 8 en 9 november 2018 en werd gedoceerd door Tim Hammer, Suze Van Miltenburg en ikzelf, Ruben Mardulier. Allen werden we technisch geformeerd door Japans Meesterpoppenspeler Kanroku, die we dankzij Ulrike Quade in 2015 konden ontmoeten. Voor het operastuk ‘Madama Butterfly’ van Puccini (in samenwerking met Hotel Pro Forma en Ulrike Quade company) vertolkten Suze, Tim en ik de hoofdrol van Madama met een Bunraku geïnspireerde, levensgrote pop. Dit was de eerste keer in de geschiedenis van opera, waarbij de hoofdrol fysiek door een pop werd gespeeld. De stem van Madama werd door de sopraan vanuit de orkestbak gebracht. Dankzij deze langdurig, intense samenwerking is er een fysieke taal ontstaan die van onschatbare waarde blijkt voor onze samenwerking. Sinds de opera werken Suze, Tim en ik in hechte samenwerking met Ulrike aan het theoretiseren van deze techniek, en het kunnen doceren ervan. Deze workshop werd georganiseerd door Michiel Deprez in samenwerking met festival Cement en was de vierde keer dat we deze kunstvorm mochten overdragen.
Gedurende drie dagen, tussen 11:00 en 17:00 hebben we negen gemotiveerde mensen mogen doceren. Al deze mensen waren fysiek geschoold, waaronder dansers, circusartiesten, mimers en poppenspelers: Eleni Ploumi, Elysia McMullen Josse Vessies, Michiel Deprez, Rob Smorenberg, Jozef Stiller, Bouchra Arbaoui, Josse Debroeck, en Nick Bos. Omdat deze mensen zo fysiek sterk waren, hadden we al snel het gevoel dat we op korte tijd een redelijk technisch niveau konden behalen. Iedere ochtend ging van start met een specifieke warm-up (met o.a. sequenties uit Qi-gong, hersen coördinatie bewegingen en ruimte-ervaring oefeningen). Hierop volgende de ‘Heineken training’. Deze training bestaat uit het kunnen bewegen door de ruimte in rechte lijnen, draaiend door middel van de traditionele ‘hook’ met een blikje Heineken op het hoofd. Dit doen we om onze natuurlijke cadans af te leren wanneer je loopt. Als de spelers wel op en neer zouden gaan, zal dit zichtbaar zijn in de pop, waardoor de ‘imaginaire’ vloer waarop de pop zich voortbeweegt zal verdwijnen. Ons grootste doel qua techniciteit was het aanleren van de non-verbale taal tussen drie personen, en het kunnen accepteren van de rol die je aanneemt binnenin het vaste trio. Zo heb je bijvoorbeeld een assertieve hoofdspeler nodig, die duidelijke signalen moet geven aan voet- en linkerhand speler, én die duidelijke keuzes moet maken qua emotie en positie in de ruimte. Naast de hoofdspeler staat de voetenspeler die de pop in locomotion moet houden en continu in contact staat met de hoofdspeler. Als derde hebben we de linkerhand- en heupenspeler die zorgt voor de spanning in het lichaam van de pop en die continu de intenties van de hoofdpoppenspeler moet kunnen lezen.
Naast het overbrengen van de traditionele techniek, hadden we ook als doel een ruimere benadering te creëren. De studenten konden dan op een vrije manier de pop benaderen, waarbij we eerder waarde hechten aan het tot leven brengen van de pop en de intenties van de spelers dan aan de technisch correcte techniek. Zo maakten ieder groepje twee choreografieën, waarbij één scène ook buiten de studiomuren plaatsvond en zo de spelers met een ander element in contact kwamen. Iedere avond stimuleerden we ook een gesprek met elkaar. Hierdoor wordt de techniek ook in een breder perspectief gebracht en worden er bijvoorbeeld verbanden gelegd tussen de Bunraku techniek en eigen werk.
We zijn heel tevreden met de resultaten die we hebben bereikt tijdens deze drie dagen. Dit werd mogelijk gemaakt dankzij de positieve energie van alle participanten en de goede zorgen van pand18 (studio, lunch, technische installatie). Dan sluit ik dit verslag nog af met een bedanking aan pand18, alle participanten, Ulrike Quade voor het uitlenen van de poppen, festival Cement, en Michiel Deprez. Bedankt!”